*
Unca serré da bine, amé u vérde ra şiye
Omré ma bi ve kémi, ma dıma jüye zédiye
Zé vırénu, sew u rozuné ho ra serra vérdiye
Hiré se u şéşti u ponc roji u ses sati viye
Kaméji serre bena va bıvo, mevazé keyi
Taé newe améy riyé dina, taé mendi seyi
Tım u tım serri yéné, soné; téver u tépeyi
Qa çor demi, hemi ki poncas u dı hefteyi
Serra ravérdiye taé çıqa ke huyaynayi
Derdweré zé ma ki, derduné horé bervayi
Taine kar u guré ho rınd u rast zonayi
Taine ki, taé sowda ho dımera voznayi
Ollemi ré serva serra rınde, düeyi keme
Jiaru ra çı mıneta dinuna, cıré wazeme
Mayého, qesekerdena zoné ho, céreme
Va derg bıweşiyo, kami lewé hode véneme
Torné Thuji maré qedero de newe wazeno
Dina sero éndi qe qomé bézon qa nébeno
Pil u qızé keşi, qe coru bındest némaneno
Dem u dewrané ho ke, zé vatena ho rameno
Torné Thuji –
Mayého// ma ve ho : kendimiz
-*-
SERRA NEWiE VA XÊR BÊRO
MIRODÊ SIMA WENDOĞU BIKERO
QOM U PÊR MA RÊ Kİ XÊRE BiYARO
ZONÊ MA SERRA MIZ U DUMAN WEDARO
-*-
SERRA NEWiE RA SIMA ÇI WAZENÊ BIVÊRO
WENDOĞU RÊ WEŞİE BİYARO, WES BÊRO
CIRÊ BÊDERD U BÊKHUL RAVÊRO, ŞÊRO
VA NA SERRA DI HOZOR U DEŞİNE DE
QE KES GUNA KEŞİ VER MEKUYO, MECÊRO
-*-
12/28/2009
12/25/2009
BAÊ TO KAMO
*
Héy xafıl! Tı kami ra vana bao
Khalıké to kamo, sar nézonao
Ma baé to, saré kaméji cao
Tı vana, sar péro mıra cérao
Çı yéno ra veké sıma ver, vané
Sodır, sondır, mezal ho nédané
Rast u zur, çhımu qe péranénané
Dina de sıma ré ki dosti bımané
Heq u neq nézoné, ma no çı halo
Ollem fek ramekero, qırr u qalo
Kam feqir, béhal, békes u bédalo
Sıma qetıl kené, qese movalo
Qesey kerd, heqi ho viri néané
No çao, sıma sené musılmané
Vatena heqi ra cor, qese vané
Unca ki sar gunekar, sıma yané
Qa mordem uyo, qesa ho zonao
Her çiyé ho ki, helal ra binao
Ma çımde, ollem bıraé dinao
De hala bé, kam wayiré gunao
Nari ra névo, dori ra persino
Defteré ho dino, hosav vénino
Qul mezono, heqi hette zonino
A dina de, goré féli ca dino
Héy xafıl! Tı kami ra vana bao
Khalıké to kamo, sar nézonao
Ma baé to, saré kaméji cao
Tı vana, sar péro mıra cérao
Çı yéno ra veké sıma ver, vané
Sodır, sondır, mezal ho nédané
Rast u zur, çhımu qe péranénané
Dina de sıma ré ki dosti bımané
Heq u neq nézoné, ma no çı halo
Ollem fek ramekero, qırr u qalo
Kam feqir, béhal, békes u bédalo
Sıma qetıl kené, qese movalo
Qesey kerd, heqi ho viri néané
No çao, sıma sené musılmané
Vatena heqi ra cor, qese vané
Unca ki sar gunekar, sıma yané
Qa mordem uyo, qesa ho zonao
Her çiyé ho ki, helal ra binao
Ma çımde, ollem bıraé dinao
De hala bé, kam wayiré gunao
Nari ra névo, dori ra persino
Defteré ho dino, hosav vénino
Qul mezono, heqi hette zonino
A dina de, goré féli ca dino
12/19/2009
DERDÊ MERDENÊ
*
Qesé ke vame, xılbené, bené ra rast
Hardi sero, kes néverdo, ma ra hast
Dısmen dine çımde rast, ma ki délmast
Heqo! çao to da, ma to ra çı wast
Kerdi ve mane, welat bınera tast
Péro rızna, qomé ma ke çı vırast
Zoné ma, zagoné ma coru néwast
Eve ho merdi, dısmeni kerdi hast
Derdé merdené, pesewa, perozo
Néverda xér, qe zıme, qe verozo
Heqo! yé nayine sené marazo
Ma ra néverday, çı çéna, çı lazo
Ma! ni çıra ma ré niya dısmené
Persé sari, ma de sare uncené
İnsoni niyé, meraxé merdené
Ve ho dısmené weşiye ramıtené
Yé eve xırava ho némanené
Ewro né, rozé belaé vénené
Ma ro sérnékené, çımu remnené
Çı ke cıra vame, qe néhesnené
Torné Thuji qomé ho ré berveno
Rehet verdé, keşi verver nébeno
Vano, qewxa ra kes xér névéneno
Hirısuheşt ra nat, qewxa néwazeno
Torné Thuji-11.06.2008
Qesé ke vame, xılbené, bené ra rast
Hardi sero, kes néverdo, ma ra hast
Dısmen dine çımde rast, ma ki délmast
Heqo! çao to da, ma to ra çı wast
Kerdi ve mane, welat bınera tast
Péro rızna, qomé ma ke çı vırast
Zoné ma, zagoné ma coru néwast
Eve ho merdi, dısmeni kerdi hast
Derdé merdené, pesewa, perozo
Néverda xér, qe zıme, qe verozo
Heqo! yé nayine sené marazo
Ma ra néverday, çı çéna, çı lazo
Ma! ni çıra ma ré niya dısmené
Persé sari, ma de sare uncené
İnsoni niyé, meraxé merdené
Ve ho dısmené weşiye ramıtené
Yé eve xırava ho némanené
Ewro né, rozé belaé vénené
Ma ro sérnékené, çımu remnené
Çı ke cıra vame, qe néhesnené
Torné Thuji qomé ho ré berveno
Rehet verdé, keşi verver nébeno
Vano, qewxa ra kes xér névéneno
Hirısuheşt ra nat, qewxa néwazeno
Torné Thuji-11.06.2008
12/14/2009
Mitingê Dêsımi senên vêrd ra ?
Ewro (13.12.2009) Estemol-Kadıkoy de "Mitingê Dêsımi" zaf rınd vêrd ra. Hawa serd biye, emma zaf mılet ameybi, keyfê mıleti rınd bi. Miting de "Roê Dêsımi" est bi. Kes menfaetê xoyê siyasi rê nêguriya, kam est bi kam çin bi herkes seba xovirardişê Dêsım 38i uca de bi.
Miting, dı zıwanan de bi; Tırki u Zazaki. Qeseykerdişi hem Zazaki hem ki Tırki biy.
Heto bin ra pila belediya Mamekiye Edibe Şahin u pilê FDG'y Yaşar Kaya'y ki zıwanê ma de qesey kerd. Zıwanê ma Zazaki Estemol de meydanê Kadıkoyi de gulbang da.
Gruba ma "Platformê Zazaki" miting de mesajê "Zonê xo Zazaki rê wayir vecime" da. Zaf kesi amey verê pankarta Platformê Zazaki de fotografi anti. Elaqa mıleti pankarta ma rê zaf biye. Çı esto ke ma xo de kamera nêberde fotografê xo nêanti.
Kılmek ra, emegê kami ke ni mitingi de vêrdo, Heq/Homa inan pêronan ra razi bo.
Miting, dı zıwanan de bi; Tırki u Zazaki. Qeseykerdişi hem Zazaki hem ki Tırki biy.
Heto bin ra pila belediya Mamekiye Edibe Şahin u pilê FDG'y Yaşar Kaya'y ki zıwanê ma de qesey kerd. Zıwanê ma Zazaki Estemol de meydanê Kadıkoyi de gulbang da.
Gruba ma "Platformê Zazaki" miting de mesajê "Zonê xo Zazaki rê wayir vecime" da. Zaf kesi amey verê pankarta Platformê Zazaki de fotografi anti. Elaqa mıleti pankarta ma rê zaf biye. Çı esto ke ma xo de kamera nêberde fotografê xo nêanti.
Kılmek ra, emegê kami ke ni mitingi de vêrdo, Heq/Homa inan pêronan ra razi bo.
12/12/2009
RASTA HERKESI YÊ HÜYA
*
Rasta heme keşi, qa rasta qomé hüya
Kerdena sari ki, coru rasta ma niya
Na qewxa çıqa ke ama, ma de véjiya
Qeda u bela, sari dest ra vırajiya
Taé, kerdenu sari ré, wayiréni kené
Hertım yé sari vané, yé dinu zonené
Çı beno, eve vatena dinu nusnena
Kewté ra sari, ma ré mezelu kınené
Raste, hata ve péyniye tari némanena
Çıqa ke raste vatene, maré zof gırana
Ho zonau çhım de raste rut u vırrana
Qewxa yé ma niya, rasta gonewerana
Xéré qewxa coru qomé ma ré nébeno
Sevev sar, dew u waru ro adır voreno
Qe vazé ke, nafaé dina xelesneno
Qomé ma teveru ra héşirie unceno
Merdu né, qa wesu haştiyie ramıta
Weso kami ke her gama ho pémıta
Cayilu qese u kerdena ho ronévita
Baqılu kemera uske bile horé dıta
Delala mı! Yé ma na sené isoniya
Çond géyimi vıréniye ro ma bıriya
Çı ve qomé ma biyo, dina hawur niya
Rasta ma, ma het ra qey coru nézoniya
Awa ke amé pi u khalıké ma vıréniye
Dina sero, zé yé ma keşi ré nébiye
Sari arde kerde werte tım dısmeniye
Yé ma ré, zolıméni u béşereféni viye
12.12.2009
Tı ke yé sari vana, péskıra desté dinuna
Rasta heme keşi, qa rasta qomé hüya
Kerdena sari ki, coru rasta ma niya
Na qewxa çıqa ke ama, ma de véjiya
Qeda u bela, sari dest ra vırajiya
Taé, kerdenu sari ré, wayiréni kené
Hertım yé sari vané, yé dinu zonené
Çı beno, eve vatena dinu nusnena
Kewté ra sari, ma ré mezelu kınené
Raste, hata ve péyniye tari némanena
Çıqa ke raste vatene, maré zof gırana
Ho zonau çhım de raste rut u vırrana
Qewxa yé ma niya, rasta gonewerana
Xéré qewxa coru qomé ma ré nébeno
Sevev sar, dew u waru ro adır voreno
Qe vazé ke, nafaé dina xelesneno
Qomé ma teveru ra héşirie unceno
Merdu né, qa wesu haştiyie ramıta
Weso kami ke her gama ho pémıta
Cayilu qese u kerdena ho ronévita
Baqılu kemera uske bile horé dıta
Delala mı! Yé ma na sené isoniya
Çond géyimi vıréniye ro ma bıriya
Çı ve qomé ma biyo, dina hawur niya
Rasta ma, ma het ra qey coru nézoniya
Awa ke amé pi u khalıké ma vıréniye
Dina sero, zé yé ma keşi ré nébiye
Sari arde kerde werte tım dısmeniye
Yé ma ré, zolıméni u béşereféni viye
12.12.2009
Tı ke yé sari vana, péskıra desté dinuna
12/11/2009
DÊSIM-38 SÜREGELEN PLANLI PROGRAMLI KIZILBAŞ-ZAZA KATLİAMIDIR
Tarihte sürekli işgal ve istila hareketleriyle karşılaşan Dêsım özellikle Tanzimat ile birlikte onlarca planlı programlı hareketlerle yönelinen, mutlaka ele geçirilmesi ve “ıslah” edilmesi gerekli coğrafya olarak görülmüştür.
Osmanlı’da “din dışı, rafızi” olarak görülen Dêsım Zaza-Kızılbaş aşiretleri askeri yöntemlerle dize getirilecek, devletin ödemelerini yaptığı ama halkın gönüllü çalışanlar olarak bileceği “Nakşi” şeyhleri ile de “ıslah” edileceklerdir. Cumhuriyetle birlikte ise Türkleştirilip sunileştirilerek tekçi sisteme katılımları sağlanacaktır. Bunun için Tanzimat’tan bu yana bir çok rapor ve hareket düzenlenir.
Kronolojik olarak; 1850, 1907, 1908, 1909, 1911, 1916, 1921, 1925, 1926, 1930 kapsamlı hareketleri 1937-38 “temizlik” hareketi ile Dêsım coğrafyası tam bir tahribata uğratılacaktır.
1938’de soykırım kriterlerini içeren bir dizi olay yaşanmıştır. Toplu katliamlardan sürgünlere… Yaşları küçültülüp idam edilenlerden yaşları büyütülüp idam edilenlere… “Evlatlık” kız çocuklarından sürgünlerde ailelerin parçalanıp dağıtılmasına… Evleri, tarlaları yakılıp hayvanlarına “ganimet” diye el konulanlara… Ateşlerde yakılarak katledilenlerden zehirli gazla mağaralarda toplu katledilenlere kadar…
38’ de katliamdan hemen sonra, kurulan mizansenlerle insanımız katiline tapacak hale getirilir. Hiçbir direnmede bulunmamış ve planlarda da sürgünü düşünülmeyen aşiret ve aileler harmanlarda, açık alanlarda dizilip kurşunlanma emrini beklerler. Tam kurşunlanacaklarken dört nala gelen bir atlı Mareşal Fevzi Çakmak’ın “dur” emrini iletir. Ve ne hikmetse bu olay Dêsım’ın neredeyse her yanında aynı anda yaşanır.
Belgeselleşen katliam günlerinden bir kaç küçük anekdot aktarırsak;
“İnsanlar Munzurun kenarında katledilmişler, küçük bir çocuk henüz sağ... Yanında, upuzun yatan annesi ölmüş. Çocuk yara bere, korku içinde ve aç. Elini annesinin elbisesinin altına sokuyor ağlayarak. Bir memesini çıkarıyor ve emmeye başlıyor... “ (Dêsım’da askerliğini yapmış olan biri)
“ Yüzbaşı atından indi. Kafilemizdeki beş çocuğun her birini bacaklarından tutup kaldırdı. Başlarını kayalara çarparak oracıkta öldürdü…” (Qocu Aşireti’nden yaşlı bir kadın)
“Böyle çalılık bir derenin içindeydik. Suyun içinde, çalıların dibine girmiştik. Asker üst yanımızı sarmıştı. Çocuklar ağlaşmaya başladı. Erkekler, ‘susturun onları’ dediler. Askerler gittikten sonra dereden çıktık. Yanımdaki kadın kızını, böyle çimenlerin üzerine uzattı. Kızını boğmuştu… “ (Viyallekê Köyün’den yaşlı bir kadın. Ölen kızın annesinin kimliğini ve kızın adını da verir.)
“ Ambarlarını, ahırlarını ateşe veriyorduk. Sonra onların çocuklarını, kızlarını, kadınlarını hepsini ağır makinalı silahların önlerine verip öldürüyorduk… Köyleri hep yaktık yıktık. Bir kişi dahi sağ bırakmadık. Yaktığımız köy sayısı 10 kadardı. Hatırladığım köy isimleri Karaoğlan, Ayvacık, Qazi köyleriydi.” (Urfalı asker)
Öylesine korkunç şeyler yaşandı ki bu coğrafyada, yıllar sonra bile anlatan da dinleyen de utandı anlatılanlardan…
Her şeye rağmen konuşalım istiyoruz. Konuşsunlar istiyoruz. Konuşalım ve konuşsunlar ki empati kurabilelim. Yaşlı annemizin dediği gibi; konuşalım ki “halk halka ağlasın”. O dönemde Desım’da görevli olan, kaymakamlar, Nahiye Müdürleri, memurlar, askerler, komutanlar, Elazığ Adliyesi’nde görev yapanlar, öğretmenler, gazeteciler ve dahi “evlatlık” çocukları yanlarına alanlar… Eğer bunlar hayatta değilse bunların çocukları. Ya da bunları dinleme şansına sahip olanlar… Çağrımız hepinizedir. Konuşmanın zamanı hala gelmedi mi? Konuşalım ki karanlıkta kalan şeyler aydınlansın. Konuşalım ki utanç verici durumdan çocuklarımız ders çıkarsın.
Son çağrımız Genelkurmay’a ve İçişleri Bakanlığı’nadır. Genelkurmay o dönem kayıtlarını, İçişleri Bakanlığı da İskan Umum Müdürlüğü’nün arşivlerini açmalıdır.
“Dersim katliamı” ifadesini kullanan Başbakan, bunun ayrıntılarını ortaya koymalıdır.
Kim ne biliyorsa anlatmalı.
Dêsım/Dersim adı geri verilmeli.
Sey Rıza ve diğer büyüklerimizin mezar yerleri açıklanmalı.
Dilimiz Zazaca, kültürümüz ve inancımız önündeki tüm engeller kaldırılmalı.
Barajların yapımı hemen durdurulmalı.
Arşivler derhal açılmalı, hesabı verilmeli.
Platformê Zazaki
(13 Aralık 2009 Dersim Mitingi için hazırlanan bildiri)
Osmanlı’da “din dışı, rafızi” olarak görülen Dêsım Zaza-Kızılbaş aşiretleri askeri yöntemlerle dize getirilecek, devletin ödemelerini yaptığı ama halkın gönüllü çalışanlar olarak bileceği “Nakşi” şeyhleri ile de “ıslah” edileceklerdir. Cumhuriyetle birlikte ise Türkleştirilip sunileştirilerek tekçi sisteme katılımları sağlanacaktır. Bunun için Tanzimat’tan bu yana bir çok rapor ve hareket düzenlenir.
Kronolojik olarak; 1850, 1907, 1908, 1909, 1911, 1916, 1921, 1925, 1926, 1930 kapsamlı hareketleri 1937-38 “temizlik” hareketi ile Dêsım coğrafyası tam bir tahribata uğratılacaktır.
1938’de soykırım kriterlerini içeren bir dizi olay yaşanmıştır. Toplu katliamlardan sürgünlere… Yaşları küçültülüp idam edilenlerden yaşları büyütülüp idam edilenlere… “Evlatlık” kız çocuklarından sürgünlerde ailelerin parçalanıp dağıtılmasına… Evleri, tarlaları yakılıp hayvanlarına “ganimet” diye el konulanlara… Ateşlerde yakılarak katledilenlerden zehirli gazla mağaralarda toplu katledilenlere kadar…
38’ de katliamdan hemen sonra, kurulan mizansenlerle insanımız katiline tapacak hale getirilir. Hiçbir direnmede bulunmamış ve planlarda da sürgünü düşünülmeyen aşiret ve aileler harmanlarda, açık alanlarda dizilip kurşunlanma emrini beklerler. Tam kurşunlanacaklarken dört nala gelen bir atlı Mareşal Fevzi Çakmak’ın “dur” emrini iletir. Ve ne hikmetse bu olay Dêsım’ın neredeyse her yanında aynı anda yaşanır.
Belgeselleşen katliam günlerinden bir kaç küçük anekdot aktarırsak;
“İnsanlar Munzurun kenarında katledilmişler, küçük bir çocuk henüz sağ... Yanında, upuzun yatan annesi ölmüş. Çocuk yara bere, korku içinde ve aç. Elini annesinin elbisesinin altına sokuyor ağlayarak. Bir memesini çıkarıyor ve emmeye başlıyor... “ (Dêsım’da askerliğini yapmış olan biri)
“ Yüzbaşı atından indi. Kafilemizdeki beş çocuğun her birini bacaklarından tutup kaldırdı. Başlarını kayalara çarparak oracıkta öldürdü…” (Qocu Aşireti’nden yaşlı bir kadın)
“Böyle çalılık bir derenin içindeydik. Suyun içinde, çalıların dibine girmiştik. Asker üst yanımızı sarmıştı. Çocuklar ağlaşmaya başladı. Erkekler, ‘susturun onları’ dediler. Askerler gittikten sonra dereden çıktık. Yanımdaki kadın kızını, böyle çimenlerin üzerine uzattı. Kızını boğmuştu… “ (Viyallekê Köyün’den yaşlı bir kadın. Ölen kızın annesinin kimliğini ve kızın adını da verir.)
“ Ambarlarını, ahırlarını ateşe veriyorduk. Sonra onların çocuklarını, kızlarını, kadınlarını hepsini ağır makinalı silahların önlerine verip öldürüyorduk… Köyleri hep yaktık yıktık. Bir kişi dahi sağ bırakmadık. Yaktığımız köy sayısı 10 kadardı. Hatırladığım köy isimleri Karaoğlan, Ayvacık, Qazi köyleriydi.” (Urfalı asker)
Öylesine korkunç şeyler yaşandı ki bu coğrafyada, yıllar sonra bile anlatan da dinleyen de utandı anlatılanlardan…
Her şeye rağmen konuşalım istiyoruz. Konuşsunlar istiyoruz. Konuşalım ve konuşsunlar ki empati kurabilelim. Yaşlı annemizin dediği gibi; konuşalım ki “halk halka ağlasın”. O dönemde Desım’da görevli olan, kaymakamlar, Nahiye Müdürleri, memurlar, askerler, komutanlar, Elazığ Adliyesi’nde görev yapanlar, öğretmenler, gazeteciler ve dahi “evlatlık” çocukları yanlarına alanlar… Eğer bunlar hayatta değilse bunların çocukları. Ya da bunları dinleme şansına sahip olanlar… Çağrımız hepinizedir. Konuşmanın zamanı hala gelmedi mi? Konuşalım ki karanlıkta kalan şeyler aydınlansın. Konuşalım ki utanç verici durumdan çocuklarımız ders çıkarsın.
Son çağrımız Genelkurmay’a ve İçişleri Bakanlığı’nadır. Genelkurmay o dönem kayıtlarını, İçişleri Bakanlığı da İskan Umum Müdürlüğü’nün arşivlerini açmalıdır.
“Dersim katliamı” ifadesini kullanan Başbakan, bunun ayrıntılarını ortaya koymalıdır.
Kim ne biliyorsa anlatmalı.
Dêsım/Dersim adı geri verilmeli.
Sey Rıza ve diğer büyüklerimizin mezar yerleri açıklanmalı.
Dilimiz Zazaca, kültürümüz ve inancımız önündeki tüm engeller kaldırılmalı.
Barajların yapımı hemen durdurulmalı.
Arşivler derhal açılmalı, hesabı verilmeli.
Platformê Zazaki
(13 Aralık 2009 Dersim Mitingi için hazırlanan bildiri)
DERSIM-38 (2)
Ho Viri Nêardi
Gege raa rozé ra, sılaiye kerdi
Qenderve domani gureté berdi
Mal u ga sare bırna, mosti ardi
Unca ki gırmık u paskuli péwerdi
Qesé ke, serva xızmete dai, merdi
Beg u ağleru çı vati, ağwe berdi
Qesé ke, qerar dauné ho kerdi
Qe viri néardi, rısveté ke werdi
Vira şi, é gost u mosté ke werdi
Kam şi teslim bi, é ki qırr kerdi
Dıxaskan u domané soeyi merdi
Taé domoné Désımi ki, téy berdi
Téy vi, iyé ke zoné ma zonéne
Téniya ke mendi, taé bervéne
Qetılkaru coka yé tım kuyéne
Va ke ardé ro cı, é ki kişténe
Cendegi tiji vera caverdayi
Vake, sıma ki xayin u eşqiyayi
Eve pere u rısveté ke dayi
Tertele ra é ki ranéxeleşayi
Pırnıkuné dine ra ki pernayi
Cıra va ke, ni qeraré enqerayi
Ju de ju sero, çapık vırajayi
Béveng u bévaji ki néxeleşayi
Ne domono, ne kokımo de khalo
Eşti ra dare, ne qeseo, ne qalo
Yé ma u dinu, ma no sené halo
Hewzere de niyo, qe cano, qe malo
Torné Thuji, 31.08.2007
***
qenderve : bile
é ki :….........: onlar de/da
Sılaiye : davet
Péro : hepsi, hepsini
dıxasgan : doman dina erdene
Dıxasgane : jü ya ke newe doman ardo riyé dina
purti : kumas :kumaş, manifatura
Gege raa rozé ra, sılaiye kerdi
Qenderve domani gureté berdi
Mal u ga sare bırna, mosti ardi
Unca ki gırmık u paskuli péwerdi
Qesé ke, serva xızmete dai, merdi
Beg u ağleru çı vati, ağwe berdi
Qesé ke, qerar dauné ho kerdi
Qe viri néardi, rısveté ke werdi
Vira şi, é gost u mosté ke werdi
Kam şi teslim bi, é ki qırr kerdi
Dıxaskan u domané soeyi merdi
Taé domoné Désımi ki, téy berdi
Téy vi, iyé ke zoné ma zonéne
Téniya ke mendi, taé bervéne
Qetılkaru coka yé tım kuyéne
Va ke ardé ro cı, é ki kişténe
Cendegi tiji vera caverdayi
Vake, sıma ki xayin u eşqiyayi
Eve pere u rısveté ke dayi
Tertele ra é ki ranéxeleşayi
Pırnıkuné dine ra ki pernayi
Cıra va ke, ni qeraré enqerayi
Ju de ju sero, çapık vırajayi
Béveng u bévaji ki néxeleşayi
Ne domono, ne kokımo de khalo
Eşti ra dare, ne qeseo, ne qalo
Yé ma u dinu, ma no sené halo
Hewzere de niyo, qe cano, qe malo
Torné Thuji, 31.08.2007
***
qenderve : bile
é ki :….........: onlar de/da
Sılaiye : davet
Péro : hepsi, hepsini
dıxasgan : doman dina erdene
Dıxasgane : jü ya ke newe doman ardo riyé dina
purti : kumas :kumaş, manifatura
Platformê Zazaki 13 Aralık Dersim Mitingi'nde.
DERSİM 38 MİTİNGİNE KATILACAK OLAN KURUMLARIMIZIN DİKKATİNE!
DERSİM 38 KATİLAMDIR, ARŞİVLER AÇILSIN HESAP VERİLSİN!
Mitingi için saat 11 de Carrefour Tepe Nautilus önünde toplanıp 12.00 de Kadıköy İskele Meydanı’na doğru yürüyeceğiz.
Katılımcı kurumlarla yaptığımız son toplantıda gelen öneri ve talepler doğrultusunda, mitingin yürüyüş düzeninde ve miting boyunca katılımcı kurumlarımızın flama ve bayrak taşıma isteği tertip komitesi ve koordinasyonumuzca tekrar ele alınıp tartışılmış. Tartışmalar sonucu daha önce aldığımız kararın aynen uygulanması uygun görülmüştür. Eylemimizin amacı doğrultusunda pankart ve dövizler taşıncak, fakat flama, bayrak vb. materyallerin getirilmemesi kararına varılmıştır.
Bu vesileyle miting ile ilgili bazı teknik konular, genel çerçeve ve kortej sıralamasına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:
TUNCELİ DERNEKLERİ FEDERASYONU BİLEŞENLERİ (TUDEF)
DİĞER DERSİM KURUMLARI
1 MUNZUR ÇEVRE DERNEĞİ
2 MUNZUR KÜLTÜR DERNEĞİ
3 MUNZURLU SANATÇILAR VE AYDINLAR PLATFORMU (MASAP)
4 AVRUPA DERSİM DERNEKLERİ FEDERASYONU (FDG)
ALEVİ KURUMLARI
5 ALEVİ BEKTAŞİ FEDERASYONU (ABF)
6 PİR SULTAN ABDAL KÜLTÜR DERNEKLERİ (PSAKD)
7 ALEVİ KÜLTÜR DERNEKLERİ
8 HUBYAR SULTAN ALEVİ KÜLTÜR DERNEĞİ
9 HACI BEKTAŞİ VELİ ANADOLU KÜLTÜR VAKFI
10 ÖZGÜR DEMOKRATİK ALEVİ HAREKETİ (ÖDAH)
11 AVRUPA ALEVİ BİRLİKLERİ KONFEDERASYONU
12 ALEVİ KURUM VE PLATFORMLARI ( Karacaahmet, Şahkulu, AGEP )
YÖRE DERNEKLERİ
13 DİVRİĞİ KÜLTÜR DERNEĞİ
14 DOĞU-GÜNEYDOĞU ANADOLU DER. PLATFORMU
15 ZARA DERNEKLERİ FED
16 AŞKALE DERNEKLER FED
17 KANGAL DERNEKLER FED
18 İMRANLI DERNEKLER FED
19 KOÇGİRİLİLER GİRİŞİMİ
20 KÖSEDAĞ GENÇLİK PLATFORMU ve KÖY Dernekleri)
SENDİKA VE MESLEK ÖRGÜTLERİ ( Alfabetik )
21 BAŞAK KÜLTÜR VE SANAT VAKFI
22 DEVRİMCİ İŞÇİ SENDİKALARI KONFEDERASYONU(DİSK)
23 HAVA-İŞ SENDİKASI
24 KESK İSTANBUL ŞUBELER PLATFORMU (KESK)
25 KÜRT-KAV
26 ULUSLARARASI İŞÇİ DAYANIŞMA DERNEĞİ
27 TÜRK-İŞ İSTANBUL ŞUBELER PLATFORMU
28 TÜM-BEL-SEN
29 TMMOB
SİYASİ YAPILAR ( Alfabetik )
30 AVRUPA DEMOKRATİK HAKLAR KONFEDERASYONU (ADHK)
31 ALINTERİ
32 BAĞIMSIZ DEVRİMCİ SINIF PLATFORMU (BDSP)
33 BARIŞ İÇİN KADIN İNİSİYATİFİ
34 DEMOKRATİK HAKLAR FEDERASYONU ( DHF)
35 HALKEVLERİ
36 HALK CEPHESİ
37 İNSAN HAKLARI DERNEĞİ
38 KALDIRAÇ
39 KÖZ
40 PARTİZAN
41 PROLETER DEVRİMCİ AYDINLIK (PDD)
42 PLATFORME ZAZAKİ
43 KALDIRAÇ
44 KÜRESEL EYLEM GRUBU
45 SOSYALİST UMUT DERNEĞİ
46 TÜRKİYE BARIŞ MECLİSİ GİRİŞİMİ
47 YEŞİLLER
48 YEŞİL VE SOL
49 YÜZLEŞME DERNEĞİ
SİYASİ PARTİLER (Alfabetik)
50 DTP İSTANBUL İL ÖRGÜTÜ
51 DSİP
52 EMEP İSTANBIL İL ÖRGÜTÜ
53 EMEKÇİ HAREKET PARTİSİ (EHP)
54 EZİLENLERİN SOSYALİST PARTİSİ GİRİŞİMİ
55 HAK VE ÖZGÜRLÜKLER PARTİSİ (HAK-PAR)
56 ÖDP İSTANBUL İL ÖRGÜTÜ
57 ÖZGÜRLÜKÇÜ SOL HAREKET
58 SOSYALİST DAYANIŞMA PLATFORMU (SODAP
59 TÜRKİYE KOMÜNİST PARTİSİ (TKP)
60 YEŞİLLER PARTİSİ
61 78'LİLER GİRİŞİMİ
62 10 ARALIK HAREKETİ
Çalışmalarınızda başarılar dileriz.
TUNCELİ DERNEKLERİ FEDERASYONU (TUDEF)
İRTİBAT TEL:0 212 2974129
DERSİM 38 KATİLAMDIR, ARŞİVLER AÇILSIN HESAP VERİLSİN!
Mitingi için saat 11 de Carrefour Tepe Nautilus önünde toplanıp 12.00 de Kadıköy İskele Meydanı’na doğru yürüyeceğiz.
Katılımcı kurumlarla yaptığımız son toplantıda gelen öneri ve talepler doğrultusunda, mitingin yürüyüş düzeninde ve miting boyunca katılımcı kurumlarımızın flama ve bayrak taşıma isteği tertip komitesi ve koordinasyonumuzca tekrar ele alınıp tartışılmış. Tartışmalar sonucu daha önce aldığımız kararın aynen uygulanması uygun görülmüştür. Eylemimizin amacı doğrultusunda pankart ve dövizler taşıncak, fakat flama, bayrak vb. materyallerin getirilmemesi kararına varılmıştır.
Bu vesileyle miting ile ilgili bazı teknik konular, genel çerçeve ve kortej sıralamasına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:
TUNCELİ DERNEKLERİ FEDERASYONU BİLEŞENLERİ (TUDEF)
DİĞER DERSİM KURUMLARI
1 MUNZUR ÇEVRE DERNEĞİ
2 MUNZUR KÜLTÜR DERNEĞİ
3 MUNZURLU SANATÇILAR VE AYDINLAR PLATFORMU (MASAP)
4 AVRUPA DERSİM DERNEKLERİ FEDERASYONU (FDG)
ALEVİ KURUMLARI
5 ALEVİ BEKTAŞİ FEDERASYONU (ABF)
6 PİR SULTAN ABDAL KÜLTÜR DERNEKLERİ (PSAKD)
7 ALEVİ KÜLTÜR DERNEKLERİ
8 HUBYAR SULTAN ALEVİ KÜLTÜR DERNEĞİ
9 HACI BEKTAŞİ VELİ ANADOLU KÜLTÜR VAKFI
10 ÖZGÜR DEMOKRATİK ALEVİ HAREKETİ (ÖDAH)
11 AVRUPA ALEVİ BİRLİKLERİ KONFEDERASYONU
12 ALEVİ KURUM VE PLATFORMLARI ( Karacaahmet, Şahkulu, AGEP )
YÖRE DERNEKLERİ
13 DİVRİĞİ KÜLTÜR DERNEĞİ
14 DOĞU-GÜNEYDOĞU ANADOLU DER. PLATFORMU
15 ZARA DERNEKLERİ FED
16 AŞKALE DERNEKLER FED
17 KANGAL DERNEKLER FED
18 İMRANLI DERNEKLER FED
19 KOÇGİRİLİLER GİRİŞİMİ
20 KÖSEDAĞ GENÇLİK PLATFORMU ve KÖY Dernekleri)
SENDİKA VE MESLEK ÖRGÜTLERİ ( Alfabetik )
21 BAŞAK KÜLTÜR VE SANAT VAKFI
22 DEVRİMCİ İŞÇİ SENDİKALARI KONFEDERASYONU(DİSK)
23 HAVA-İŞ SENDİKASI
24 KESK İSTANBUL ŞUBELER PLATFORMU (KESK)
25 KÜRT-KAV
26 ULUSLARARASI İŞÇİ DAYANIŞMA DERNEĞİ
27 TÜRK-İŞ İSTANBUL ŞUBELER PLATFORMU
28 TÜM-BEL-SEN
29 TMMOB
SİYASİ YAPILAR ( Alfabetik )
30 AVRUPA DEMOKRATİK HAKLAR KONFEDERASYONU (ADHK)
31 ALINTERİ
32 BAĞIMSIZ DEVRİMCİ SINIF PLATFORMU (BDSP)
33 BARIŞ İÇİN KADIN İNİSİYATİFİ
34 DEMOKRATİK HAKLAR FEDERASYONU ( DHF)
35 HALKEVLERİ
36 HALK CEPHESİ
37 İNSAN HAKLARI DERNEĞİ
38 KALDIRAÇ
39 KÖZ
40 PARTİZAN
41 PROLETER DEVRİMCİ AYDINLIK (PDD)
42 PLATFORME ZAZAKİ
43 KALDIRAÇ
44 KÜRESEL EYLEM GRUBU
45 SOSYALİST UMUT DERNEĞİ
46 TÜRKİYE BARIŞ MECLİSİ GİRİŞİMİ
47 YEŞİLLER
48 YEŞİL VE SOL
49 YÜZLEŞME DERNEĞİ
SİYASİ PARTİLER (Alfabetik)
50 DTP İSTANBUL İL ÖRGÜTÜ
51 DSİP
52 EMEP İSTANBIL İL ÖRGÜTÜ
53 EMEKÇİ HAREKET PARTİSİ (EHP)
54 EZİLENLERİN SOSYALİST PARTİSİ GİRİŞİMİ
55 HAK VE ÖZGÜRLÜKLER PARTİSİ (HAK-PAR)
56 ÖDP İSTANBUL İL ÖRGÜTÜ
57 ÖZGÜRLÜKÇÜ SOL HAREKET
58 SOSYALİST DAYANIŞMA PLATFORMU (SODAP
59 TÜRKİYE KOMÜNİST PARTİSİ (TKP)
60 YEŞİLLER PARTİSİ
61 78'LİLER GİRİŞİMİ
62 10 ARALIK HAREKETİ
Çalışmalarınızda başarılar dileriz.
TUNCELİ DERNEKLERİ FEDERASYONU (TUDEF)
İRTİBAT TEL:0 212 2974129
12/10/2009
DÊSIM (1) / Dinu Çhımde Kergane
*
Désim dinu çımde bivi kergane
Qewxa aşiru kerdéne ve mane
Na undére, qa xuya dina khane
Çewres serre de réé, zalımane
İyé ke ra u réç ro cı bırnayi
Taé ağleru xeveri cıré rusnayi
Qolé dere seré kou texelnayi
Feleké ho bé zomet viarnayi
Her het ro ameyi, téver u tépéyi
Lıngu bınde mendi dewi, waréyi
Cér heté veroji, hem ki zıméyi
Zu péya né, hewe ra ki améyi
Herhet ro tabur, elayi rusnayi
Caé ke, qe nécériyéne qolayi
Gureti ke, cıré mevé belayi
Kewtira ver rai ro cı mısnayi
Verde ağa u beg u hozonayi
Kişti dadıma iyé sare u payi
Péro gureti, va ard ro çınayi
Meyiti lü u kuzu ré verdayi
Rayi cériyayi, bombeyi erjayi
Adır, kıle, dü; qomi ro vornayi
Werté düyé zéhirén de verdayi
Domané soeyi, kokımé héştayi
Kewti eskeftu, kou ro remayi
Ma u pi domané ho xeneknayi
İyé ke wésaniye ver bervayi
Taé ki ağwe berdi, viyarnayi
Désim dinu çımde bivi kergane
Qewxa aşiru kerdéne ve mane
Na undére, qa xuya dina khane
Çewres serre de réé, zalımane
İyé ke ra u réç ro cı bırnayi
Taé ağleru xeveri cıré rusnayi
Qolé dere seré kou texelnayi
Feleké ho bé zomet viarnayi
Her het ro ameyi, téver u tépéyi
Lıngu bınde mendi dewi, waréyi
Cér heté veroji, hem ki zıméyi
Zu péya né, hewe ra ki améyi
Herhet ro tabur, elayi rusnayi
Caé ke, qe nécériyéne qolayi
Gureti ke, cıré mevé belayi
Kewtira ver rai ro cı mısnayi
Verde ağa u beg u hozonayi
Kişti dadıma iyé sare u payi
Péro gureti, va ard ro çınayi
Meyiti lü u kuzu ré verdayi
Rayi cériyayi, bombeyi erjayi
Adır, kıle, dü; qomi ro vornayi
Werté düyé zéhirén de verdayi
Domané soeyi, kokımé héştayi
Kewti eskeftu, kou ro remayi
Ma u pi domané ho xeneknayi
İyé ke wésaniye ver bervayi
Taé ki ağwe berdi, viyarnayi
FASIZAN DAYANISMA
*
Oktay EKŞİ ‘nin
22.11.2009 * Hürriyet Gazetesi
“Terazi karışmasın” başlıklı yazısını inceleyince, tüylerim ürperdi...
Sadece saçı, sakalı değil, her tarafındaki kılları ağarmış bu zat-ı muhteremin “eriştiği yaş ve mevkilerden sonra, beklentilerinin olmaması gerekir” diye düşünür, insan…
Ama heyhat! Bay Ekşi, Başbakanları asmakla tehdit edebilmekte, hem de bu çağda…
Biz; daha bu tehdit dolu yazıyı okurken tüylerimiz diken diken oluyor.
Bu “ tehdit ve suçlamalara muhatap insana” Allah sabır versin.
Bakın şu sözlere!!!
“Adnan Menderes, zaman zaman “27 yıllık CHP iktidarı dönemi”ni en ağır cümlelerle eleştirir ama, bunları hep İsmet İnönü'nün şahsında yoğunlaştırır, hiçbir zaman 1938 öncesine girmezdi.” …
Bay Ekşi; bu tehditleri Başbakan’ın “Dersim Katliamı” deyişi ve buna ilişkin sözlerine binaen bunları yazıyor.
Ama, gene de “Rahmetli Menderes’in asılmaktan kurtulamadığını” unutuyor.
Unuttuğu bir şey de, “bir başbakan asılırken” toplum tepkisiz kalmıştır.
- Artık hiç kimsenin 'başbakanları asmayı' aklına getirmeyeceği, buna -her halükarda- insan olan herkesin karşı olacağını, unutmasınlar…
Tehdit ve ikazlarına şöyle devam ediyor, Bay Ekşi:
“Menderes o dönemi bilmiyor muydu?
Elbet biliyordu. Zaten kendisi de o dönemin bir parçasıydı. Ama konuşurken “1919-1938 dönemi”nin özelliğini dikkate alırdı…”
Yani ülkede yapılan yanlışları –başbakan da olsa- kimse görmesin, demektedir.
Devletin her türden arşiv ve belgelerine ulaşabilecek az sayıda insanlardan biri olan Bay Ekşi devamla:
““O nedenle de “devletine karşı isyan ettiği için yargılanıp idama mahkûm olmuş” hiç kimsenin -örneğin Dersim isyanını başlatan Seyit Rıza'nın- savunuculuğuna soyunmamıştı.””
Êh! Bay Ekşi!
Kim “devletine karşı isyan” etmiş?
Seyit Rıza yargılanmış mı?
“Dersim İsyanı” hangi olayın adıdır?
‘İsyan’ ne demektir, Bay Ekşi?-*-
Olup biteni dile getirmekten başka bir şey söylemeyen Başbakanı “Seyit Rıza’nın savunuculuğuna soyunmakla” suçlamaktadır.
Bay Ekşi, bir devlet ve onun bürokrasisi; kişiyi kendi vatandaşı kabul ediyor ise, onun haklarına da sahip çıkar. Aksi halde “meşruiyetini” yitirir.
-Geçmişte de olsa- uğranılan haksızlıklardan dolayı ‘üzüntülerin dillendirilmesi’ yönetme erkinin varlık gereklerindendir. Elbette sevinçlerin paylaşılmasının da… Birlik ve beraberliğin de yapı taşlarıdır.
Siz; bütün bunları bilen biri olarak, bu hususları nasıl olur da konu edindiniz?
Yoksa siz; Dersimlileri bu devletin vatandaşları olarak görmüyor musunuz?
Siz de –kimileri gibi- biz Dersimlleri insan olarak görmeyen biri misiniz?
Bakın Bay Ekşi!
Meşru devletlerin meşru bürokrasileri vatandaşına hükmetmezler.
Devletler; meşruiyetlerini, vatandaşın yaşam hak ve olanaklarına saygıdan alırlar. Ancak bu uğurda –gerektikçe- devlet zoru kullanılabilir.
Şimdi “Olayın PKK'nın Eruh ve Şemdinli baskınından farkı ne” derken, Bay Ekşi hangi olayı kast ediyor???
Hangi baskından bahsediyorsunuz? Saldırganlıkları ve katliamları mı savunuyorsunuz?
*-*
“Türkiye'nin Alevi vatandaşlarının din duygularını istismar amaçlı sözler söylüyor.” diyor, Bay Ekşi Başbakan için…
Alevilerin maruz kaldıkları insanlık dışı davranışları telafuz etmek; neden bu denli kendilerinin sinirlerini bozuyor, acaba?
Allah aşkına! Kim rejimin bel altına vuruyor. Elbette, söz konusu demokratik, laik bir hukuk rejimi ise…
“Peki Dersim isyanının bastırılması sırasında uygulanan metotları savunan var mı?
Hayır! Bir tek kişi yok. Tam tersine herkes üzgün.
O kadar ki kimse o sayfaları açıp yaraları deşmek istemiyor…” dersiniz.
Bay Ekşi, meşru bir yönetimin halkından ve insanlıktan saklayacağı tarihi olmaz! Olamaz, olamaz, olamaz…
Çok muhtemelen Menderes dahil kimse, o nedenle 1938 öncesinin sayfalarını açmazdı. Çünkü o dönemin insanları, 19 Mayıs 1919-10 Kasım 1938 arasındaki devletin, “Devrim Devleti” olduğunu bilirdi…
Eleştiriler de o yüzden 10 Kasım 1938 sonrasına yani “Kanun Devleti” dönemine yöneltilirdi…”
Devrimlerin "özgürlükçü olma" zorunlulukları vardır.
Hiç bir halk, Dersimliler kadar özgürlükçü olamamıştır, bugüne dek...
Cümle alem bunu bilir.
Dersimde maraba yoktur. Ağa; bay, bey, efendi anlamına gelmektedir, Dersimde…
Sen de bunları iyi bilirsin. Bilirsin de...
*-*
Ve siz şimdi, o günleri savunuyorsunuz…
O günlerde orda olamayacağınızı biliyorum. Zira henüz beş yaşında idiniz.
Yakınlarınızın anlattığı hikayeler, sizi rahatsız ediyor oabilir mi?
Bay Ekşi!
Bunlar; ne menem devrimler ki, cinayetler üzerine bina edilirler. Hiç bir devrim, yaşama hakkının üzerinde değildir.
Hiçbir şey uğruna bebeklerin katli, silahsızların öldürülmesi, dillerin yasaklanması, soyların inkarı, yaşama olanaklarının yok edilmesi savunulamaz…
Sürgün ve katliamları hiçbir şey haklı kılamaz...
Bir kısım Vatandaşın asimilasyonunu amaçlayan “Anayasası” meşru olamaz.
O devlet de “Hukuk Devleti” olamaz.
Asimilasyon, insanlık suçudur. İnsanlık suçu…
“ Devrim sürecinin, “hukuk”la değil, “aldığı sonuçla” değerlendirilmesi gerektiğini” gerçekten siz savunuyor musunuz?
Neyi, hangi terazide tartacağına sen karar ver….
Mesudiye için istediklerini; yani “Doğrudan Doğruya Demokrasi örneği olan ve Mesudiyeyi önümüzdeki 20 sene içinde Türkiyenin en uygar, en gelişmiş ilçesi haline getirmeyi amaçlayan Kurultayların 13üncüsü bu yılın Temmuz ayında yapıldı.
Kurultaylar Mesudiyeye yüzlerce kilometre köy yolu, 80 bin vişne, 12 bin ceviz fidanı, 2.5 trilyon liraya mal olan bir Mesleki Eğitim Merkezi (METEM), dört programlı bir Meslek Yüksek Okulu, Türkiyenin başarıyla uygulanmış ilk Köy-Kenti dahil pek çok eser ve hizmet gelmesini sağladı. Köylerin pek çoğunun temel alt yapıları bu çabalar sayesinde tamamlandı…” Dersimin ilçeleri için de istemeni, önerebilirim; Rotary International'in "Paul Harris Dostluk Ödülü" sahibi Bay Oktay Ekşi...
Mehmet TÜZÜN
Oktay EKŞİ ‘nin
22.11.2009 * Hürriyet Gazetesi
“Terazi karışmasın” başlıklı yazısını inceleyince, tüylerim ürperdi...
Sadece saçı, sakalı değil, her tarafındaki kılları ağarmış bu zat-ı muhteremin “eriştiği yaş ve mevkilerden sonra, beklentilerinin olmaması gerekir” diye düşünür, insan…
Ama heyhat! Bay Ekşi, Başbakanları asmakla tehdit edebilmekte, hem de bu çağda…
Biz; daha bu tehdit dolu yazıyı okurken tüylerimiz diken diken oluyor.
Bu “ tehdit ve suçlamalara muhatap insana” Allah sabır versin.
Bakın şu sözlere!!!
“Adnan Menderes, zaman zaman “27 yıllık CHP iktidarı dönemi”ni en ağır cümlelerle eleştirir ama, bunları hep İsmet İnönü'nün şahsında yoğunlaştırır, hiçbir zaman 1938 öncesine girmezdi.” …
Bay Ekşi; bu tehditleri Başbakan’ın “Dersim Katliamı” deyişi ve buna ilişkin sözlerine binaen bunları yazıyor.
Ama, gene de “Rahmetli Menderes’in asılmaktan kurtulamadığını” unutuyor.
Unuttuğu bir şey de, “bir başbakan asılırken” toplum tepkisiz kalmıştır.
- Artık hiç kimsenin 'başbakanları asmayı' aklına getirmeyeceği, buna -her halükarda- insan olan herkesin karşı olacağını, unutmasınlar…
Tehdit ve ikazlarına şöyle devam ediyor, Bay Ekşi:
“Menderes o dönemi bilmiyor muydu?
Elbet biliyordu. Zaten kendisi de o dönemin bir parçasıydı. Ama konuşurken “1919-1938 dönemi”nin özelliğini dikkate alırdı…”
Yani ülkede yapılan yanlışları –başbakan da olsa- kimse görmesin, demektedir.
Devletin her türden arşiv ve belgelerine ulaşabilecek az sayıda insanlardan biri olan Bay Ekşi devamla:
““O nedenle de “devletine karşı isyan ettiği için yargılanıp idama mahkûm olmuş” hiç kimsenin -örneğin Dersim isyanını başlatan Seyit Rıza'nın- savunuculuğuna soyunmamıştı.””
Êh! Bay Ekşi!
Kim “devletine karşı isyan” etmiş?
Seyit Rıza yargılanmış mı?
“Dersim İsyanı” hangi olayın adıdır?
‘İsyan’ ne demektir, Bay Ekşi?-*-
Olup biteni dile getirmekten başka bir şey söylemeyen Başbakanı “Seyit Rıza’nın savunuculuğuna soyunmakla” suçlamaktadır.
Bay Ekşi, bir devlet ve onun bürokrasisi; kişiyi kendi vatandaşı kabul ediyor ise, onun haklarına da sahip çıkar. Aksi halde “meşruiyetini” yitirir.
-Geçmişte de olsa- uğranılan haksızlıklardan dolayı ‘üzüntülerin dillendirilmesi’ yönetme erkinin varlık gereklerindendir. Elbette sevinçlerin paylaşılmasının da… Birlik ve beraberliğin de yapı taşlarıdır.
Siz; bütün bunları bilen biri olarak, bu hususları nasıl olur da konu edindiniz?
Yoksa siz; Dersimlileri bu devletin vatandaşları olarak görmüyor musunuz?
Siz de –kimileri gibi- biz Dersimlleri insan olarak görmeyen biri misiniz?
Bakın Bay Ekşi!
Meşru devletlerin meşru bürokrasileri vatandaşına hükmetmezler.
Devletler; meşruiyetlerini, vatandaşın yaşam hak ve olanaklarına saygıdan alırlar. Ancak bu uğurda –gerektikçe- devlet zoru kullanılabilir.
Şimdi “Olayın PKK'nın Eruh ve Şemdinli baskınından farkı ne” derken, Bay Ekşi hangi olayı kast ediyor???
Hangi baskından bahsediyorsunuz? Saldırganlıkları ve katliamları mı savunuyorsunuz?
*-*
“Türkiye'nin Alevi vatandaşlarının din duygularını istismar amaçlı sözler söylüyor.” diyor, Bay Ekşi Başbakan için…
Alevilerin maruz kaldıkları insanlık dışı davranışları telafuz etmek; neden bu denli kendilerinin sinirlerini bozuyor, acaba?
Allah aşkına! Kim rejimin bel altına vuruyor. Elbette, söz konusu demokratik, laik bir hukuk rejimi ise…
“Peki Dersim isyanının bastırılması sırasında uygulanan metotları savunan var mı?
Hayır! Bir tek kişi yok. Tam tersine herkes üzgün.
O kadar ki kimse o sayfaları açıp yaraları deşmek istemiyor…” dersiniz.
Bay Ekşi, meşru bir yönetimin halkından ve insanlıktan saklayacağı tarihi olmaz! Olamaz, olamaz, olamaz…
Çok muhtemelen Menderes dahil kimse, o nedenle 1938 öncesinin sayfalarını açmazdı. Çünkü o dönemin insanları, 19 Mayıs 1919-10 Kasım 1938 arasındaki devletin, “Devrim Devleti” olduğunu bilirdi…
Eleştiriler de o yüzden 10 Kasım 1938 sonrasına yani “Kanun Devleti” dönemine yöneltilirdi…”
Devrimlerin "özgürlükçü olma" zorunlulukları vardır.
Hiç bir halk, Dersimliler kadar özgürlükçü olamamıştır, bugüne dek...
Cümle alem bunu bilir.
Dersimde maraba yoktur. Ağa; bay, bey, efendi anlamına gelmektedir, Dersimde…
Sen de bunları iyi bilirsin. Bilirsin de...
*-*
Ve siz şimdi, o günleri savunuyorsunuz…
O günlerde orda olamayacağınızı biliyorum. Zira henüz beş yaşında idiniz.
Yakınlarınızın anlattığı hikayeler, sizi rahatsız ediyor oabilir mi?
Bay Ekşi!
Bunlar; ne menem devrimler ki, cinayetler üzerine bina edilirler. Hiç bir devrim, yaşama hakkının üzerinde değildir.
Hiçbir şey uğruna bebeklerin katli, silahsızların öldürülmesi, dillerin yasaklanması, soyların inkarı, yaşama olanaklarının yok edilmesi savunulamaz…
Sürgün ve katliamları hiçbir şey haklı kılamaz...
Bir kısım Vatandaşın asimilasyonunu amaçlayan “Anayasası” meşru olamaz.
O devlet de “Hukuk Devleti” olamaz.
Asimilasyon, insanlık suçudur. İnsanlık suçu…
“ Devrim sürecinin, “hukuk”la değil, “aldığı sonuçla” değerlendirilmesi gerektiğini” gerçekten siz savunuyor musunuz?
Neyi, hangi terazide tartacağına sen karar ver….
Mesudiye için istediklerini; yani “Doğrudan Doğruya Demokrasi örneği olan ve Mesudiyeyi önümüzdeki 20 sene içinde Türkiyenin en uygar, en gelişmiş ilçesi haline getirmeyi amaçlayan Kurultayların 13üncüsü bu yılın Temmuz ayında yapıldı.
Kurultaylar Mesudiyeye yüzlerce kilometre köy yolu, 80 bin vişne, 12 bin ceviz fidanı, 2.5 trilyon liraya mal olan bir Mesleki Eğitim Merkezi (METEM), dört programlı bir Meslek Yüksek Okulu, Türkiyenin başarıyla uygulanmış ilk Köy-Kenti dahil pek çok eser ve hizmet gelmesini sağladı. Köylerin pek çoğunun temel alt yapıları bu çabalar sayesinde tamamlandı…” Dersimin ilçeleri için de istemeni, önerebilirim; Rotary International'in "Paul Harris Dostluk Ödülü" sahibi Bay Oktay Ekşi...
Mehmet TÜZÜN
12/08/2009
DEVLETİN SESİ BAY ÖYMEN !
Türkiye’de giderek saldırgan, ırkçı çizgide biçimlenen bir bağnaz partinin yönetim erkinde bulunan birinin Meclis kürsüsünde Dersim-Zaza katliamına karşı sergilediği yaklaşım bağışlanır gibi değil. Öyle anlaşılıyor ki, yaşamının neredeyse önemli bir bölümünü batı da diplomat olarak geçirmiş olan bu bayın sadece bedeni batıda gezinmiş, beyni ortaçağın karanlık dehlizlerinde kalmıştır. Partisinin, güya iyi eğitim görmüş bir siyasi kadrosudur ama katliamla soykırım arasındaki farkı bile ayırt edememiştir. O kadar ki, bir halkın sömürüye, zulme karşı direnişine de isyan demektedir. Hepimiz çok iyi biliyoruz ki o, aysbergin sadece görünen kısmıdır. Asıl ağırlık suyun altındadır. Bu tavır, onun bağlı olduğu siyasal partinin ve onun temsil ettiği devletin bakış açısının net bir resmidir. Çünkü anlayışın tarihi Yavuz’la başlamış, geçen yüzyılın ilk yarısı içinde Koçgiri, Şeyh Sait ve Dersim (Dêsım) ile doruğuna çıkmıştır. Zaza halkımızın analarının ağladığını kendi ağzıyla itiraf ediyor. Aslında bu, devletin suçüstü edilmesidir. Bunlar “anası ağlamanın” ne demek olduğunu anası ağlayanlar gibi his edemezler elbette. Çünkü onlar kavganın egemen tarafı, bu soykırımın baş suçlularıdırlar. Onların anaları, babaları, kardeşleri, akrabaları, yakınları mağaralara tıkılıp, vadi ağızlarına sürü gibi yığılıp top ateşi altında parçalanmadılar; tıkıldıkları mağaralara gaz verilerek katledilmediler ki, bu acıyı nasıl anlayabilirler!
Bu devletin dış politikasının köşe taşı sayılan İhsan Sabri Çağlayangil’in bile, içine sürüklendiği bu soykırım için, “İnsanları fareler gibi boğdular, gaz verdiler” demesi; kendini soykırımın orta yerinde bulan, sonradan üst kademelere kadar tırmanmış olan devletin bir generalinin, M. Batur’un, soykırım günlerinden utanç duyduğunu, yaşananları yazarken çalıştığı gazetenin okuyucularından özür dilediğini söylemesini de duymamış(!) olmalı.
Siz ve bu devlet, bay Öymen Ali Şêrler’in, Seyit Rızalar’ın, Şeyh Saitler’in kutsal adlarını ağzına alamayacak kadar kirlisiniz. Dersim, Alevi Zaza halkımız ve tüm Zazalar sizi asla affetmeyeceklerdir. Özür dileyecek kadar erdemli değilsiniz ya, özür dilemek aklından geçse bile özrünüzü kabul ederiz ama affetmeyiz.
15.11.2009
Platformê Zazaki
ZazaPress
Zaza Kültürevi – Bonê Kulturê Ma Mannheim
Radio Zaza
İsviçre Sansa Deresi Derneği
www.zazaki.de sitesi
Ali Ekici (araştırmacı)
Berfin Jêl (yazar)
Eren Kilic (Bilgisayar Mühendisi, Isveren)
Fahri Pamukçu (eğitimci, araştırmacı, yazar)
Hakkı Çimen (eğitimci, yazar)
Hasan Dewran (Psikolog, şair)
Hasip Bingöl (Şair, venguvaj fanzinin editörü)
Haydar Şahin (araştırmacı)
Hayri Dalkılıç (yazar)
Mirzali Zazaoğlu (Wikipedia Zazaki editörü)
Murat Aydemir (Ögrenci)
Hıdır Eren (sosyolog, eğitimci, yazar)
M.Tornêğeyali (Araştırmacı)
Mesut Keskin (dilbilimci)
Sait Çiya (araştırmacı, yazar)
Usxanê Cemali (yazar)
Xal Çelker (araştırmacı, yazar)
Yaşar Aratemur (araştırmacı)
Çıme: http://zazaki.de/oymeneaciklama.htm
Bu devletin dış politikasının köşe taşı sayılan İhsan Sabri Çağlayangil’in bile, içine sürüklendiği bu soykırım için, “İnsanları fareler gibi boğdular, gaz verdiler” demesi; kendini soykırımın orta yerinde bulan, sonradan üst kademelere kadar tırmanmış olan devletin bir generalinin, M. Batur’un, soykırım günlerinden utanç duyduğunu, yaşananları yazarken çalıştığı gazetenin okuyucularından özür dilediğini söylemesini de duymamış(!) olmalı.
Siz ve bu devlet, bay Öymen Ali Şêrler’in, Seyit Rızalar’ın, Şeyh Saitler’in kutsal adlarını ağzına alamayacak kadar kirlisiniz. Dersim, Alevi Zaza halkımız ve tüm Zazalar sizi asla affetmeyeceklerdir. Özür dileyecek kadar erdemli değilsiniz ya, özür dilemek aklından geçse bile özrünüzü kabul ederiz ama affetmeyiz.
15.11.2009
Platformê Zazaki
ZazaPress
Zaza Kültürevi – Bonê Kulturê Ma Mannheim
Radio Zaza
İsviçre Sansa Deresi Derneği
www.zazaki.de sitesi
Ali Ekici (araştırmacı)
Berfin Jêl (yazar)
Eren Kilic (Bilgisayar Mühendisi, Isveren)
Fahri Pamukçu (eğitimci, araştırmacı, yazar)
Hakkı Çimen (eğitimci, yazar)
Hasan Dewran (Psikolog, şair)
Hasip Bingöl (Şair, venguvaj fanzinin editörü)
Haydar Şahin (araştırmacı)
Hayri Dalkılıç (yazar)
Mirzali Zazaoğlu (Wikipedia Zazaki editörü)
Murat Aydemir (Ögrenci)
Hıdır Eren (sosyolog, eğitimci, yazar)
M.Tornêğeyali (Araştırmacı)
Mesut Keskin (dilbilimci)
Sait Çiya (araştırmacı, yazar)
Usxanê Cemali (yazar)
Xal Çelker (araştırmacı, yazar)
Yaşar Aratemur (araştırmacı)
Çıme: http://zazaki.de/oymeneaciklama.htm
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)